เห็นเงาดำ ม่านหมอกเต็มตา สัญญาณบ่งบอกโรควุ้นตาเสื่อม!
อาการมองไม่ชัด เหมือนมีเศษฝุ่นขวางการมองเห็น หยอดตาเท่าไหร่ก็ไม่หาย สื่อสัญญาณอันตรายที่บ่งบอกว่าคุณกำลังเป็นโรควุ้นตาเสื่อมแม้อาการไม่ร้ายแรงแต่ก็มีอันตรายถึงขั้นตาบอดในอนาคต
ก่อนอื่นมารู้จักกับน้ำวุ้นตา (vitreous) กันก่อน โดยน้ำวุ้นตาเป็นสารใสคล้ายเจลอยู่ภายในลูกตาส่วนหลัง ทำหน้าที่เป็นตัวกลางให้แสงผ่าน ให้สารอาหารแก่จอประสาทตาและเซลล์ผนังลูกตาชั้นใน และช่วยพยุงลูกตาให้คงรูปเป็นทรงกลมอาการที่เกิดขึ้น ซึ่งอาการของโรควุ้นตาเสื่อม ลักษณะ การมองเห็นเหมือนมีหยากไย่ลอยไปลอยมา หรือเห็นจุดดำลอยไปลอยมา จนเกิดความรำคาญ โดยสาเหตุการเสื่อมนี้ เนื่องมาจากวุ้นตาเดิมเป็นเจล (คล้ายเจลลี่) เมื่ออายุมากขึ้น หรือภาวะสายตาสั้นมาก อาจเกิดการเสื่อมของวุ้นตา แล้วทำให้แสงที่ผ่านวุ้นตา ที่บางส่วนเหลว และบางส่วนหนาตัวขึ้น เห็นเป็นเงาตะกอนวุ้นตา กองอยู่บนจอตา
สาเหตุน้ำวุ้นตาเสื่อม สาเหตุหลักๆ ของน้ำวุ้นตาเสื่อมเนื่องจาก อายุที่มากขึ้น ๑. ผู้ที่มีอายุตั้งแต่ ๔๐ ปีขึ้นไป น้ำวุ้นตาจะมีการหดตัวและหนาตัวเป็นจุดหรือเป็นเส้นภายในลูกตา การหดตัวของน้ำวุ้นตานี้จะทำให้น้ำวุ้นตาแยกห่างออกจากจอประสาทตา รวมกันเป็นกลุ่มก้อนที่มีลักษณะทึบแสง ทำให้เห็นเป็นเงาเกิดขึ้น ๒. คนไข้ได้รับอุบัติเหตุทางตา หรือบริเวณศีรษะ หรือมีการอักเสบในลูกตา จะทำให้น้ำลูกตาเสื่อมเร็วกว่าปกติได้ ๓. ผู้ที่มีภาวะสายตาสั้นมากๆ ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้น้ำวุ้นลูกตาเสื่อมเร็วกว่าปกติได้
อาการ การเสื่อมลงของวุ้นตา จะทำให้แสงที่ผ่านวุ้นตา ที่บางส่วนเหลว และบางส่วนหนาตัวขึ้น เห็นเป็นเงาตะกอนวุ้นตาอยู่บนจอตา จะรู้สึกเห็นเหมือนมีเงาลอยไปมา อาจมีรูปร่างแตกต่างกันได้หลายแบบ เช่น เป็นจุดเล็กๆ คล้ายลูกน้ำ เป็นวงกลม หรือเป็นเส้น จะรู้สึกและสังเกตได้ง่ายขึ้นเวลามองไปยังพื้นผิวที่เรียบและเป็นสีอ่อน เช่น ผนังห้อง กระดาษสีขาว หรือท้องฟ้า ลักษณะอาการแบบนี้เราเรียกว่า Floater
วิธีการรักษา ๑. กรณีบุคคลที่เห็นจุดลอยไปมา หรือเห็นเป็นลูกน้ำลอยไปมา จักษุแพทย์จะทำการขยายม่านตา และตรวจดูบริเวณหลังจอประสาทตา ว่ามีรอยขาดหรือไม่ ถ้าไม่มีก็ยังไม่อยู่ในกลุ่มเสี่ยงที่จะตาบอด ไม่มีอันตรายใดๆ สำหรับกลุ่มนี้ ๒. อีกกลุ่มหนึ่ง วุ้นตาที่เสื่อมลงบางครั้งมีการเคลื่อนไหวตัวของวุ้นตา และไปรั้งจอตาได้ เมื่อดึงรั้งจอตา จอตาจะรับรู้เป็นแสง โดยอาจจะเห็นแสงวาบ ถ้าดึงรั้งมากอาจมีรอยผุเปื่อย หรือขาดได้ ซึ่งจะนำไปสู่จอตาลอก และเกิดภาวะการสูญเสียสายตาได้ ถ้าหากมีน้ำวุ้นลูกตาเสื่อม และจอประสาทตาขาดร่วมด้วยจักษุแพทย์อาจรักษาด้วยวิธีการยิงเลเซอร์เพื่อรักษาจอประสาทตาฉีกขาดและหลุดลอกนั้น
ภาวะวุ้นตาเสื่อมอาจเกิดขึ้นได้กับทุกคน และเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะไม่หายไป แต่อาจจะเปลี่ยนรูปลักษณะไปได้ แต่ควรตระหนักเมื่อเจอจุดดำลอยไปลอยมาว่าอาจเกิด ภาวะวุ้นตาเสื่อมซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะจอตาขาดหรือหลุดลอกได้ ดังนั้นควรเข้ารับการตรวจโดยจักษุแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อตรวจเช็กดูว่ามีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะจอตาฉีกขาดและหลุดลอกหรือไม่ (ไทยรัฐออนไลน์/มูลนิธิพัฒนาคนพิการไทย ๑ ก.พ.๕๖)