อายุเกิน 50 ควรตรวจคัดกรองสายตา สกัด ‘ต้อหิน’ ป้องกัน
‘ต้อหิน’ นำไปสู่การสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรในคนไทยที่อายุมากกว่า 50 ปี สธ. แนะ เข้าตรวจคัดกรอง พบเร็วรักษาได้ไม่พิการ
นพ.ไพโรจน์ สุรัตนวนิช รองอธิบดีกรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดเผยว่า การดูแลสุขภาพดวงตาและการตรวจการมองเห็นด้วยตัวเอง เป็นประจำอย่างสม่ำเสมอมีความสำคัญ ซึ่งหากพบความผิดปกติ และเข้าสู่ระบบบริการสาธารณสุขทางจักษุและตรวจพบโรคแต่ระยะแรกก็สามารถรักษาและป้องกันการสูญเสียการมองเห็นได้
ทั้งนี้ การคัดกรองโรคตาจึงมีความสำคัญมาก โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง ได้แก่ ผู้ที่มีอายุ มากกว่า 50 ปีขึ้นไป ผู้มีประวัติครอบครัวสายตรงเป็นต้อหิน ผู้ที่ได้รับอุบัติเหตุทางตา ผู้มีสายตาสั้นมาก สายตายาวมาก ผู้มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวานผู้ที่ใช้ยาสเตียรอยด์ ควรได้รับการตรวจสายตาและวินิจฉัยโดยทีมจักษุสาธารณสุข
นพ.อาคม ชัยวีระวัฒนะ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง) กล่าวว่า ต้อหินเป็นโรคความเสื่อมของประสาทตาที่แทบไม่มีอาการแสดงในระยะเริ่มต้น ต่อเมื่อโรคดำเนินไปจนระยะท้ายทำให้สูญเสียลานสายตาและการมองเห็นได้ การเข้าถึงบริการดูแลสุขภาพตาและการได้รับการวินิจฉัยโรครวมถึงการติดตามอาการและการรักษาอย่างทันท่วงทีจะสามารถชะลอโรคและรักษาการมองเห็นไว้ได้
พญ.กุลวรรณ โรจนเนืองนิตย์ นายแพทย์ชำนาญการพิเศษจักษุแพทย์ด้านต้อหิน กล่าวว่า เนื่องจากโรคต้อหิน แทบไม่มีอาการแสดงในระยะต้นเลยจนเมื่อโรคดำเนินไปจนสุดทางจึงมีอาการ เช่น มุมมองของภาพแคบลงและมีการสูญเสียการมองเห็นในระยะสุดท้าย การเข้าถึงบริการตรวจคัดกรองโรคตาในคนไทยยังเป็นปัญหาสาธารณสุขที่ต้องการการพัฒนาและจัดสรรในระบบจักษุสาธารณสุขต่อไป เพื่อให้การคัดกรองโรคตาต่างๆ เช่น โรคต้อหินมีความเป็นไปได้
สำหรับโรคต้อหิน แบ่งตามกายวิภาคตาได้เป็นต้อหินมุมเปิดและต้อหินมุมปิดและหากแบ่งตามสาเหตุของการเกิดโรคได้เป็นต้อหินปฐมภูมิ และต้อหินทุติยภูมิ โดยกลไกการเกิดโรคนั้นเกิดจากการสูญเสียสมดุลของการสร้างและระบายน้ำหล่อเลี้ยงลูกตา ส่วนใหญ่ไม่มีอาการแสดงใดๆ ในระยะแรก มีเพียงภาวะต้อหินมุมปิด ชนิดเฉียบพลันที่อาจมีอาการแสดง เช่น ปวดตา ตาแดง การมองเห็นลดลง การตรวจลักษณะประสาทตาเสื่อมที่เข้าได้กับการสูญเสียลานสายตาจึงสามารถให้การวินิจฉัยโรคได้ เป้าหมายของการรักษาต้อหินนั้นคือชะลอความเสื่อมของโรคโดยรักษาการมองเห็น และคงคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้ป่วยไว้จนวาระสุดท้ายของชีวิต
การรักษาที่ได้ผลคือการควบคุมความดันตาให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมและปลอดภัยต่อประสาทตาด้วยการใช้ยาหยอดลดความดันลูกตาการเลเซอร์และการผ่าตัด แต่เนื่องจากต้อหินเป็นโรคความเสื่อมการรักษาไม่หายขาดความเข้าใจโรคความมีวินัยในการหยอดยาและการหมั่นติดตามการรักษาส่งผลโดยตรงต่อผลลัพธ์ของการรักษาการรักษาทางเลือกอื่นๆ เช่น อาหารเสริม การนวดตาเป็นการแอบอ้างและโฆษณาที่เกินจริง