ร่องสวน-ทุ่งนา เลี้ยงหอยขมเป็นรายได้เสริมดี
ร่องสวน-ทุ่งนา เลี้ยงหอยขมเป็นรายได้เสริมดี หอยขมเป็นหอยฝาเดียวอาศัยในน้ำจืดมีขนาดเล็ก เปลือกเป็นเกลียวกลมยอดแหลม เปลือกหนาและแข็ง ผิวชั้นนอกเป็นสีเขียวแก่ ฝาปิดเปลือกเป็นแผ่นกลม ตีนใหญ่ จะงอยปากสั้นทู่ ตามีสีดำอยู่ตรงกลางระหว่างโคนหนวด
ลักษณะพิเศษของหอยชนิดนี้ จะมีอวัยวะเพศทั้งเพศผู้และเพศเมียอยู่ในตัวเดียวกัน ออกลูกเป็นตัว และผสมพันธุ์ได้ด้วยตัวของมันเองเมื่ออายุได้ 60 วัน ออกลูกครั้งละประมาณ 40-50 ตัว ลูกหอยขมที่ออกมาใหม่ ๆ มีวุ้นหุ้มอยู่ แม่หอยขมจะใช้หนวดแทงวุ้นจนแตก เพื่อให้ลูกหอยหลุดออกจากวุ้น ลูกหอยขมสามารถเคลื่อนไหวได้ทันทีเมื่อออกจากตัวแม่ จะพบเห็นชุกชุมอยู่ในช่วงเดือนธันวาคม-พฤษภาคม
หอยขมชอบอาศัยในแหล่งน้ำจืด เช่นในคู คลอง หนอง บึง ที่น้ำไม่ไหลแรงและเป็นน้ำนิ่ง มีระดับความลึกตั้งแต่ 10 เซนติเมตร ถึง 2 เมตร มักเกาะอยู่กับพันธุ์ไม้น้ำ เสาหลัก ตอไม้ หรือตามพื้น กินอาหารพวกสาหร่าย และอินทรีย์สาร ใบไม้ใบหญ้าผุ ๆ ในน้ำ รวมทั้งซากอินทรีย์ที่เน่าเปื่อยและผงตะกอนที่จมอยู่ตามผิวดินใต้น้ำ
เป็นสัตว์น้ำที่ให้คุณค่าทางอาหาร มีโปรตีน 12 เปอร์เซ็นต์ คาร์โบไฮเดรต 4 เปอร์เซ็นต์ ไขมัน 2 เปอร์เซ็นต์ และความชื้น 78 เปอร์เซ็นต์ จึงเหมาะสำหรับนำมาประกอบอาหาร แต่ควรทำให้สุกเนื่องจากหอยขมมีตัวอ่อนของพยาธิใบไม้ในลำไส้ เมื่อเข้าสู่คนแล้วสามารถเจริญเติบโตได้
การเลี้ยงเพื่อการค้าแบบรายได้เสริม มีเลี้ยงอยู่ 3 วิธี คือ 1.เลี้ยงในกระชัง 2.เลี้ยงในบ่อดิน หรือท้องร่อง 3.ในทุ่งนาที่สามารถควบคุมช่องทางระบบน้ำเข้าออกพื้นที่นาได้ และในช่วงหน้าฝนที่ในท้องร่องและทุ่งนาเริ่มมีน้ำไหลเข้าพื้นที่ นับว่าเหมาะสมกับการนำหอยขมลงปล่อยเลี้ยง
และสามารถเลี้ยงรวมกับปลาชนิดอื่น ๆ ได้เช่น ปลานิล ปลาตะเพียนขาว วิธีเลี้ยงไม่ยากเพียงนำหอยขมตัวเต็มวัยใส่ลงในท้องร่องหรือแปลงนาทำหลักไม้ไผ่ปักเป็นจุด ๆ หรือใช้ทางมะพร้าวใส่ลงไป เพื่อให้หอยขมเกาะตามความเหมาะสม จากนั้นก็ให้อาหารปลาตามปกติ เพื่อให้ปลากิน ส่วนเศษอาหารและมูลของปลาก็จะเป็นอาหารหอยขม จากนั้นทุก ๆ 15 วัน ก็เริ่มเก็บหอยตัวใหญ่ออกจำหน่ายในท้องตลาดได้
การเลี้ยงในสภาพเช่นนี้สามารถเก็บหอยขมได้โดยง่าย เพียงยกทางมะพร้าวขึ้นมาหรือดึงไม้หลักที่ปักลงไปเบา ๆ ขึ้นมาก็จะพบหอยขมเกาะอยู่ตามทางมะพร้าวหรือบริเวณหลักไม้ ทำให้สามารถคัดเลือกเก็บหอยขมได้ตามขนาดและจำนวนที่
ส่วนที่เลี้ยงในท้องร่องที่มีดินเลน อาจจะใช้สวิงตาห่างคราดเก็บเอา หรือในช่วงที่เริ่มปล่อยลูกหอยขมลงไปให้นำยางรถจักรยานยนต์เก่าใส่ลงไปในน้ำด้วย ซึ่งหอยขมจะเข้าไปจับในวงล้อจนเต็มยางรถ ก็จะสะดวกในการเก็บและประหยัดเวลาได้ด้วย เพียงยกล้อยางรถขึ้นมาเลือกเก็บหอยตัวโตเต็มวัย ส่วนตัวเล็กก็ปล่อยลงไปรอให้โตก็เก็บใหม่ได้อีก
ที่สำคัญในการเลี้ยงหอยขมให้ได้คุณภาพและเจริญเติบโตดีคืออย่าให้น้ำในที่เลี้ยงเกิดความเน่าเสีย ดูระดับน้ำในแหล่งเลี้ยงอย่าให้มีการเปลี่ยนแปลงมากนัก เพราะถ้าระดับน้ำสูงเกินไปจะทำให้หอยขมหนีออกนอกแหล่งเลี้ยงได้ ส่วนศัตรูที่สำคัญของหอยขมลูกอ่อน คือ ปลาไหล ปลาดุก ตะพาบน้ำ และยาปราบศัตรูพืช จึงต้องระมัดระวังดูแลในเรื่องนี้
สำหรับตลาดนั้นมีความต้องการอย่างต่อเนื่อง ด้วยปัจจุบันร้านอาหารทั้งในสังคมชั้นสูง ชั้นกลาง และริมถนนจะมีแกงหอยขมจำหน่ายโดยทั่วไป
ขอบคุณ... http://www.dailynews.co.th/agriculture/500075 (ขนาดไฟล์: 167)