จากนิทรรศการ ‘Livable scape…for. . all :)’ สู่ ‘ศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับผู้พิการทางสายตา’
[/p]
[b]THE STANDARD มีโอกาสพูดคุยกับ อำนวย กลิ่นอยู่ นายกสมาคมกีฬาคนตาบอดแห่งประเทศไทย ถึงแนวคิด วัตถุประสงค์ และความมุ่งหวังของการก่อสร้างศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับผู้พิการทางสายตา รวมถึงทัศนะจาก ณรงศักดิ์ ตามสุนทรพานิช สถาปนิกผู้บริหารของบริษัท ARCHIPLAN ผู้ออกแบบศูนย์ฝึกกีฬาฯ แห่งนี้[/b]
เล่าก่อนว่า ตลอดระยะเวลากว่า 26 ปี สมาคมกีฬาคนตาบอดแห่งประเทศไทยเป็นผู้อยู่เบื้องหลังการส่งเสริมและพัฒนานักกีฬาผู้พิการทางสายตา ด้วยความเชื่อที่ว่า กีฬาเป็นเครื่องมือที่เสริมสร้างทั้งร่างกายและจิตใจ ทำให้สังคมเห็นว่าผู้พิการทางสายตาก็มีศักยภาพในการพัฒนาเหนือความบกพร่องทางร่างกาย
อำนวยพาเราย้อนไปถึงจุดเริ่มต้นที่เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งของการจัดนิทรรศการในงาน Bangkok Design Week 2024 ก็เพื่อเป็นสื่อกลางส่งต่อความเข้าใจให้ทุกคนได้เห็นสิทธิที่พึงมีของผู้พิการทางสายตา ผ่านโครงการศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับผู้พิการทางสายตา
“เชื่อหรือไม่ว่า ทีมฟุตบอลคนตาบอดทีมชาติไทยอยู่อันดับที่ 4 ของโลก เป็นรองแค่อาร์เจนตินา บราซิล และญี่ปุ่น แต่ทุกวันนี้เรายังต้องเช่าสนามฝึกซ้อม เนื่องจากคนตาบอดเล่นและซ้อมกีฬาผ่านเสียง จึงเล่นในสถานที่ที่มีคนหลายๆ คนไม่ได้ อีกทั้งอุปกรณ์ก็ไม่เอื้อต่อการฝึก อย่างกีฬาว่ายน้ำ นักกีฬาเราคว้าเหรียญทองมาหลายสนาม แต่บางครั้งเราถูกผู้ดูแลสนามปฏิเสธที่จะให้ใช้ เข้าใจว่าเขาเองก็กังวลเรื่องความปลอดภัย หรือกีฬาบางประเภทต้องฝึกซ้อมในที่ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ เพราะต้องใช้ความเงียบ อุปกรณ์การเล่นก็ต่างจากคนทั่วไป ข้อจำกัดเหล่านี้เป็นเหตุผลที่ผมผลักดันให้เกิดศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับผู้พิการทางสายตา”
อาคาร 8 ชั้นบนพื้นที่กว่า 30,000 ตารางเมตร ไม่เพียงออกแบบให้เป็นศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับทุกประเภทกีฬา แต่ยังตั้งใจให้เป็นสถานที่ที่สนับสนุนการเข้าถึงโอกาสอย่างเท่าเทียมของผู้พิการ ไม่จำกัดแค่คนตาบอด และไม่จำเป็นต้องเป็นนักกีฬาอาชีพ ภายในครบครันด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกที่ออกแบบมาเฉพาะทางเพื่อส่งเสริมให้สามารถใช้ชีวิตในศูนย์ฯ ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพในทุกพื้นที่
[b]“เราตั้งใจให้พื้นที่ที่ทุกคนสามารถใช้ชีวิตร่วมกันได้ ไม่ว่าจะเป็นนักกีฬาที่ต้องการมาฝึกซ้อม หรือผู้พิการที่ไม่ได้เป็นนักกีฬาแต่อยากมาออกกำลังกาย หรือแม้แต่ครอบครัวคนพิการที่ต้องการมาเล่นกีฬากับผู้พิการในครอบครัว พูดง่ายๆ ก็คือที่นี่จะเป็นสถานที่ที่เอื้อประโยชน์ให้กับทุกคนอย่างเท่าเทียม[/b]
“หลายคนเข้าใจว่า พอเป็นผู้พิการแล้วจะไม่สามารถทำอะไรได้อีก ชีวิตหมดความหวัง แม้แต่ครอบครัวของผู้พิการเองบางครั้งก็คิดเช่นนั้น แต่จริงๆ แล้วเมืองไทยมีผู้พิการที่สามารถเอาชนะข้อจำกัดจนสามารถเป็นนักกีฬาได้ ผมเองหัดวิ่งมาราธอนตอนอายุ 40 กว่าๆ จนสามารถไปวิ่งในรายการนิวยอร์กมาราธอนสำเร็จ ถ้าผมทำได้ ทุกคนก็ทำได้”
อำนวยเชื่อว่า กีฬาสามารถเปลี่ยนภาระของสังคมให้กลับมาเป็นพลังของสังคมได้
“ศูนย์ฝึกกีฬาฯ แห่งนี้จะทำให้พวกเขาได้ค้นพบศักยภาพของตัวเอง และกลับมายืนหยัดด้วยตัวเองได้อีกครั้ง ไม่เป็นภาระครอบครัวและสังคม ยิ่งถ้าคุณเป็นนักกีฬาทีมชาติยังช่วยสร้างชื่อเสียงให้ประเทศด้วย อย่างที่เขาบอก กีฬาสร้างคน คนสร้างชาติ
“บางทีความสำเร็จของผู้พิการทางสายตา ยังสามารถส่งต่อกำลังใจให้กับคนตาดีที่กำลังท้อแท้ หมดหวังในชีวิต ให้กลับมาฮึดสู้ต่อ” อำนวยเชื่อเช่นนั้น
“ภายในอาคารจะมีพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงประวัติและเรื่องราวของนักกีฬาคนพิการ เพื่อส่งต่อกำลังใจให้กับคนพิการ ให้เขารู้ว่าเขาสามารถใช้ชีวิตในฐานะมนุษย์คนหนึ่งที่มีสิทธิเหมือนทุกคน ขณะเดียวกัน เราอยากสร้างกำลังใจให้คนตาดีที่กำลังท้อแท้หมดหวังในชีวิต ให้กลับมาฮึดสู้ต่อ”
ณรงศักดิ์ ตามสุนทรพานิช สถาปนิกผู้ออกแบบศูนย์ฝึกกีฬาคนตาบอด เชื่อมั่นว่า การสร้างศูนย์ฝึกกีฬาฯ จะเป็นอุปลักษณ์ (Metaphor) ของการเรียกร้องสิทธิที่ต้องมีเพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดี ไม่ว่าจะเป็นสำหรับผู้พิการหรือคนทั่วไป
จากนิทรรศการ ‘Livable scape…for. . all :)’ สู่ ‘ศูนย์ฝึกกีฬาสำหรับผู้พิการทางสายตา’