สไลด์โชว์ โลกเงียบหลังเลนส์

นักเรียนพิการหูหนวก ชาวภูฏาน ฝึกการถ่ายภาพ

[/p] เมื่อการถ่ายภาพเป็นมากกว่าการบันทึกความสวยงามและเรื่องราวที่อยู่ตรงหน้า แต่คือการสื่อสารความคิดฝันที่ไม่เคยมีใครได้ยิน [b]ถ้าวันหนึ่งโลกรอบข้างเงียบสนิท ไม่มีแม้เสียงที่จะถ่ายทอดความรู้สึก ร้อน หนาว หิว กลัว... เราอาจเข้าใจพวกเขาได้ดียิ่งขึ้น[/b] “ผมไม่รู้ว่าจะสื่อสารกับเพื่อนยังไง ไม่มีเพื่อนเลย ตอนอยู่ที่หมู่บ้านวันๆ ก็ต้องเลี้ยงวัว พี่น้องคนอื่นไปโรงเรียนกันหมด สิ่งเดียวที่คิดตอนนั้นคืออยากไปโรงเรียนมาก” [b]โซนาม เทนซิน (Sonam Tenzin) หนุ่มน้อยวัย 21 ปีผู้บกพร่องทางการได้ยินชาว ภูฏาน ใช้ภาษามือบอกเล่าความรู้สึกผ่านล่าม[/b] นักเรียนพิการหูหนวก ชาวภูฏาน ส่งภาษามือกันถึงงานภาพถ่าย

ไม่ต่างจาก เปมา เจโทร (Pema Jethro) เพื่อนรุ่นน้องวัย 19 ปี ที่ในวัยเด็กต้องทนทุกข์กับอาการป่วยซึ่งเกิดจากความรู้สึกสิ้นหวังและกังวลกับอนาคต เนื่องจากไม่สามารถสื่อสารกับใครในหมู่บ้านได้ [b]กระทั่งได้มาเรียนภาษามือที่โรงเรียน ใช้ชีวิตร่วมกับเพื่อนๆ และคุณครู เขาจึงรู้ว่าโลกกว้างนั้นน่าอยู่กว่าที่คิด[/b] สำหรับ [b]ดอจิ แซงโม (Doji zangmo) สาวน้อยวัย 20 ปี[/b] ผู้ต้องกลายเป็นคนหูหนวกเพราะความเจ็บป่วยในวัยเด็ก เธอว่าแม้จะไม่ได้รู้สึกมีปมด้อย แต่การที่ไม่สามารถสื่อสารกับคนทั่วไปได้ ก็ทำให้รู้สึกเหมือนถูกผลักไส และมีโอกาสในการทำงานน้อยกว่า ทว่า ถ้าถามถึงความฝัน เธออยากเป็นคุณครูสอนเด็กๆ ที่มีชะตากรรมเดียวกับเธอให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข [b]พวกเขาเหล่านี้คือส่วนหนึ่งของนักเรียนผู้บกพร่องทางการได้ยินของโรงเรียนมัธยม Wangsel Institute[/b] โรงเรียนสอนคนหูหนวกแห่งเดียวในประเทศภูฏาน ซึ่งเปิดสอนมาตั้งแต่ปี ค.ศ.2003 ปัจจุบันมีนักเรียนทั้งหมด 96 คน “เมื่อ 20 ปี ที่แล้วมีเด็กในหมู่บ้านที่ห่างไกลคนหนึ่ง เขามีความบกพร่องทางการได้ยิน เขาไม่ได้รับการยอมรับจากคนในหมู่บ้าน ตรงกันข้ามเขาถูกตราหน้าว่าเป็นเหมือนส่วนเกินของสังคม และไม่มีใครให้โอกาสเขาเลย จนเขาตายไปในที่สุด [b]ต่อมาเมื่อ Wangsel Institute เมืองปาโร ประเทศภูฏาน ตั้งขึ้นมา ทำให้เป็นความหวังใหม่ของเด็กๆ ที่มีความบกพร่องทางการได้ยินทั่วประเทศ เพราะที่โรงเรียนแห่งนี้ทำให้นักเรียนมีที่อยู่หลับนอน มีอาหารให้ประทานอาหาร และได้รับโอกาสทางการศึกษา[/b] นักเรียนจะได้ศึกษาด้านวิชาชีพในสาขาต่างๆ เพื่อนำไปประกอบอาชีพของตนเองเมื่อจบการศึกษาไปแล้ว ทำให้นักเรียนของ Wangsel Institute เปรียบเสมือนดอกไม้ที่กำลังเบ่งบาน ถือเป็นอนาคตของชาติภูฏาน” [b]Mr.Hon Norbu Wangchuk รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ราชอาณาจักรภูฏาน กล่าวในโอกาสเป็นประธานในพิธีเปิดงาน “สอนน้องถ่ายภาพ Young Photography” ที่ Centenary park เมืองทิมพู[/b] ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และ Wangsel Institute กิจกรรมดังกล่าวจัดขึ้นระหว่างวันที่ 25-28 สิงหาคม 2560 โดยมีวิทยากรช่างภาพมืออาชีพจากประเทศไทยเดินทางมาสอนนักเรียนผู้บกพร่องทางการได้ยินชาวภูฏาน ตั้งแต่ภาคทฤษฎีจนถึงการฝึกปฏิบัติในสถานที่จริง นักเรียนพิการหูหนวก ชาวภูฏาน ฝึกการถ่ายภาพ

“ที่ผ่านมาทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้มีการลงนาม MOU กับทางการท่องเที่ยวภูฏาน เนื้อหาหนึ่งในนั้นเราพูดถึงเรื่องการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อส่งเสริม Two Kingdoms One Destination [b]ซึ่งกิจกรรมนี้ก็ถือเป็นส่วนหนึ่งของการแลกเปลี่ยนที่น่าจะทำให้เขาได้มีโอกาสได้พัฒนามุมมองในการถ่ายภาพ[/b]เพื่อเผยแพร่สู่สายตาของนักท่องเที่ยวทั่วโลก” [b]"นอกจากนี้เรายังให้ความสำคัญว่า Tourism จะต้องเป็นกิจกรรมสำหรับทุกคน ทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมกันในการท่องเที่ยว[/b] ก็เลยเน้นว่าทุกกลุ่มไม่ว่าจะเป็นผู้บกพร่องทางการได้ยิน ผู้บกพร่องทางการมองเห็น หรือที่เราเรียกว่าผู้ด้อยโอกาสทางการท่องเที่ยวต้องได้รับสิ่งนั้น วันนี้เราก็เลยเลือกทำกิจกรรมกับผู้ด้อยโอกาสทางการท่องเที่ยว” ศิริปกรณ์ เชี่ยวสมุทร ผู้อำนวยการสำนักผู้ว่าการ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย กล่าวถึงความร่วมมือระหว่างไทยกับภูฏาน ขณะที่ [b]นครพจน์ ปิ่นมิ่ง ฝ่ายโฆษณาและประชาสัมพันธ์ ททท. ผู้ริเริ่มโครงการต้นกล้า ตากล้อง ซึ่งจัดต่อเนื่องมาถึง 30 ครั้ง ก่อนจะพัฒนามาเป็นกิจกรรม “สอนน้องถ่ายภาพ Young Photography” [/b] ที่เมืองปาโรและทิมพู ประเทศภูฏาน ได้กล่าวเพิ่มเติมถึงความเป็นมาของแนวคิดในการสอนผู้บกพร่องทางการได้ยินถ่ายภาพว่า “เนื่องจากได้มีโอกาสไปเที่ยวกับเด็กๆ กลุ่มนี้ แล้วเห็นว่า[b]การถ่ายภาพน่าจะเป็นประโยชน์ก็เลยติดต่อคุณครูที่โรงเรียนเศรษฐเสถียร ซึ่งเขาก็เห็นด้วยว่าน่าจะต่อยอดเป็นอาชีพได้[/b] ก็ทำมาหลายครั้งจนกระทั่งครูใหญ่โรงเรียนสอนคนหูหนวกภูฏานมาเห็นผลงานของเด็กๆ ที่เศรษฐเสถียรในงานประชุมคนหูหนวกโลก เขาก็เห็นว่าโครงการนี้ดี จึงขอความสนับสนุนไปยังททท. จนเกิดกิจกรรมนี้ขึ้น ซึ่งเรามีจิตอาสาที่ร่วมเดินทางมาดูแลเด็กๆ หลายท่านด้วยกัน แต่ที่เป็นช่างภาพมืออาชีพมี 3 ท่านคือ คุณสุเทพ ช่วยปัญญา คุณชาธร โชคภัทระ และคุณเอกพันธ์ วัชรินทรชัย” [b]ห้องเรียนห้องนั้นดูเงียบเชียบ แต่แววตาที่จับจ้องไปที่จอภาพซึ่งวิทยากรนำมาเป็นตัวอย่างเต็มไปด้วยความตั้งใจ[/b] ทุกครั้งที่การบรรยายสิ้นสุดลง การเขย่ามือเหนือศีรษะแทนเสียงปรบมือคือคำขอบคุณที่กินใจที่สุด หลังจากผ่านการเรียนรู้ด้านทฤษฎีในห้องเรียนมาหลายชั่วโมง เด็กนักเรียนชาวภูฏานจำนวน 39 คน ก็ได้ลงสนามฝึกถ่ายภาพยังพื้นที่จริง ภายในห้องเรียนสอนการถ่ายภาพ แด่น้องพิการหูหนวก

ท่ามกลางละอองฝนที่ปกคลุมสถูป 108 องค์ แห่งโดชูล่า (DOCHULA) เมืองทิมพู [b]เด็กสาวยกกล้องขึ้นเก็บภาพแลนด์สเคปเบื้องหน้า ก่อนจะส่งภาษามือให้เพื่อนมาช่วยดูผลงานหลังเลนส์ของเธอ[/b] แม้อากาศจะไม่เอื้ออำนวย แต่ทุกคนก็มีความมุ่งมั่นที่จะเก็บภาพที่ดีที่สุดเพื่อนำไปให้คณะกรรมการพิจารณา [b]สุเทพ ช่วยปัญญา หัวหน้าคณะวิทยากร เปิดใจว่า[/b] แม้การสอนเด็กหูหนวกจะค่อนข้างยาก เพราะต้องเตรียมการสอนใหม่ ใช้ภาพตัวอย่างที่ชัดเจนขึ้น แต่ก็มีความประทับใจที่เด็กๆ มีความตั้งใจและกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ตลอดเวลา “เท่าที่ดูที่เขาถ่าย บางเรื่องที่ไม่ได้สอนแต่อยู่ในองค์ประกอบภาพเหมือนกัน เขาก็สามารถที่จะถ่ายได้ และบางมุมที่เราไม่คิดว่าเขาจะถ่ายออกมาแบบนี้ เขาก็กล้าที่จะถ่าย กล้าที่จะคิด มีมุมมองใหม่ๆ ของเขาเอง คือเป็นตัวของเขาเอง โดยส่วนตัว [b]มาที่นี่ก็อยากมาสร้างแรงบันดาลใจให้เขา ให้เขารู้ว่าตนเองก็สามารถเรียนรู้ในการถ่ายภาพได้” [/b] อีกมุมหนึ่ง ช่างภาพจิตอาสาที่ร่วมเดินทางมาเป็นวิทยากรอย่าง ชาธร โชคภัทระ มองว่าปัญหาในการสื่อสารอาจมีบ้าง แต่ไม่ถือเป็นอุปสรรค [b] “เป็นความท้าทายมากกว่า” [/b] “ส่วนของผมก็จะหาตัวอย่างรูปจากทั่วโลก เพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้เด็กๆ ว่านอกจากถ่ายรูปเพื่อความบันเทิงแล้ว เขาสามารถเอาไปทำเป็นอาชีพได้นะ” ซึ่งหลังจากได้เห็นภาพผลงานของเด็กๆ วิทยากรคนนี้บอกว่ารู้สึกมีกำลังใจ “ถึงแม้เราจะอยู่กับเด็กแค่ 4-5 วัน [b]แต่สามารถรับรู้ถึงความตั้งใจและพลังของเขาได้ แล้วยิ่งได้ไปกินอยู่ร่วมกันทั้งในห้องอบรมและการออกภาคสนาม ก็เกิดความผูกพันไปโดยปริยาย[/b] ในใจลึกๆ ก็หวังว่าสอนจบแล้ว ไม่ใช่มันจะจบแค่นี้ มีความหวังว่าอยากจะต่อยอด หนึ่งในเชิงโครงการเราอยากจะดึงเด็กที่มีศักยภาพสักจำนวนหนึ่งมาสอนในคอร์สที่มันสูงขึ้นเพื่อเขาจะเป็นช่างภาพที่ดีได้ กับอีกส่วนหนึ่งก็คุยกับครูใหญ่ว่า[b]อยากให้เขาสามารถใช้การถ่ายภาพเป็นอาชีพที่เลี้ยงตัวเองได้ในอนาคต[/b] เพราะจริงๆ ในเชิงอาชีพทุกวันนี้ เด็กหูหนวกที่นี่ยังหางานได้ยาก ก็เลยมีความหวังว่าสิ่งที่เราให้ไป เขาจะได้ใช้จริงๆ” อย่างไรก็ตาม [b]ต้องยอมรับว่าทุกวันนี้อาชีพช่างภาพในภูฏานยังมีให้เห็นไม่มากนัก หากทักษะความรู้จากโครงการดังกล่าวช่วยจุดประกายความฝันในเส้นทางนี้ได้ ย่อมถือเป็นอีกก้าวของสัมพันธภาพที่ดีระหว่างสองประเทศ[/b] “ผมเข้าใจว่าเมื่อ 8 ปีก่อน ที่ภูฏานไม่มีภาษามือเลย คนหูหนวกก็อยู่ในหมู่บ้านของตนเอง ไม่ได้ออกมายุ่งเกี่ยวกับโลกภายนอก ถ้ายุ่งเกี่ยวกับข้างนอกก็ใช้ภาษาง่ายๆ แบบ กินข้าว กินน้ำ อะไรแบบนั้น แต่ขณะนี้เขาก็เริ่มพัฒนาภาษามือของเขา โดยที่ได้รับความช่วยเหลือจากผู้เชี่ยวชาญด้านภาษามือจากเมืองไทย จากวิทยาลัยราชสุดา ซึ่งภาษามือที่นี่ก็คงใช้รูปแบบคล้ายๆ กับภาษาไทย คือเอาภาษาสากลเข้ามาประมาณ 50 % และอีก 50 % ก็เป็นภาษาพื้นฐาน Native Language เข้ามาช่วยด้วย” กลุ่มนักเรียนคนพิการทางการได้ยินในภูฏาน