สไลด์โชว์ "ปลักแรดโมเดล" ต้นแบบสหวิชาชีพสุขภาพ ผนึกกำลังรักษา "ผู้ป่วยจิตเวช" กลับสู่สังคม

กลุ่มแพทย์ พยาบาล สหวิชาชีพ

[/p] [b]หลังจากที่มูลนิธิพัฒนาการศึกษาบุคลากรสุขภาพแห่งชาติ (ศสช.) ได้ประกาศพันธกิจเดินหน้าสร้างบุคลากรระบบสุขภาพให้ตอบโจทย์สังคมทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ได้มีความคืบหน้าต่างๆ อย่างต่อเนื่อง[/b] โดยเฉพาะเรื่องการสร้างบัณฑิตระบบสุขภาพรุ่นใหม่ ให้เป็น "หมอของประชาชน" ด้วยการใช้การเรียนการสอนแบบ "เรียนรู้สู่การเปลี่ยนแปลง" (Transformative Learning)ด้วยการลงพื้นที่ชุมชนอย่างต่อเนื่อง และ การส่งเสริมให้มีหลักสูตร "สหวิชาชีพ" บุคลากรสุขภาพ ที่คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยานเรศวร จ.พิษณุโลก เพื่อให้บัณฑิตในอนาคตสามารถทำงานเป็นทีม มีเป้าหมายร่วมกันเพื่อให้สุขภาพคนไทยดีขึ้น ล่าสุด ศสช.ได้ลงพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ปลักแรด อ.บางระกำ จ.พิษณุโลก รพ.สต.เล็กๆ ที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นต้นแบบของการทำงานแบบสหวิชาชีพที่ดูแลบริการการแพทย์ให้กับประชาชนอย่างใกล้ชิด ที่สำคัญที่นี่ไม่ใช่แค่รักษาคนไข้ปกติเพียงอย่างเดียวเท่านั้น แต่ยังทุ่มเทและใช้สรรพกำลังทั้งหมดรักษา [b]"ผู้ป่วยจิตเวช" ที่ถูกทอดทิ้งในพื้นที่ด้วย เพื่อให้ช่วยไม่ให้พวกเขาเป็น "คนบ้า" ที่ใครหลายคนหวาดกลัวและถูกทอดทิ้งอีกต่อไป[/b] นี่คือเรื่องราวของ"ปลักแรดโมเดล"คืนความเป็นคนให้ผู้ป่วยจิตเวชกลับมาใช้ชีวิตในสังคม ทีมสหวิชาชีพลงพื้นที่ไปเยี่ยมและรักษาผู้ป่วย

[b]เมื่อทุกชีวิตมีค่า "คนบ้า" ไม่ควรถูกทอดทิ้ง เพราะรักษาได้ น.ส.วันเพ็ญ ตันวีระพันธุ์ นักวิชาการสาธารณสุขชำนาญการ ผอ.รพ.สต. ปลักแรด เปิดเผยว่า[/b] การทำงานด้านสุขภาพจิต ของ รพ.สต.มีการขับเคลื่อนอย่างจริงจัง เกิดขึ้นเมื่อสิบปีที่แล้ว ที่เราได้ช่วยผู้ป่วยจิตเวชคนหนึ่งที่เคยถูกขังอยู่ในบ้านเพราะคนในครอบครัวไม่รู้จะทำอย่างไร สภาพผมเผ้ารกรุงรัง แต่หลังจากที่ทีมงานเข้าไปช่วยเหลือแล้ว จนต่อมาผู้ป่วยสามารถมีชีวิตปกติ กลับเข้าสู่สังคมได้ที่สำคัญสามารถไปทำบัตรประชาชนเพื่อยืนยันตัวตนหลังจากที่ต้องปล่อยให้บัตรขาดมานานหลายปี [b]"ตรงนี้เป็นสิ่งที่เราภูมิใจมากและเป็นกำลังใจให้พวกเราทำงานนี้อย่างต่อเนื่อง เพราะรู้สึกว่าได้คืนความเป็นคน คืนชีวิตใหม่ให้กับผู้ป่วยได้[/b] เพราะจากที่เขาเคยป่วยเป็นภาระของที่บ้าน แต่วันนี้เขาอาการดีขึ้น ควบคุมตัวเองได้ พาพ่อแม่เขาไปโรงพยาบาลได้ ความสำเร็จตรงนี้มีความหมายต่อการทำงานของเรามาก เพราะชีวิตและความเป็นมนุษย์ของทุกคนมีค่า เมื่อเกิดมาแล้ว ทุกคนควรได้รับโอกาสได้ใช้ชีวิตของตัวเองอย่างเต็มที่ การเจ็บป่วยไม่ควรเป็นอุปสรรค ถ้ารักษาได้เราต้องรักษา นี่คือหน้าที่และความตั้งใจของสหวิชาชีพที่นี่ ที่เห็นคุณค่าของชีวิตทุกคน" ผอ.รพ.สต. ปลักแรด กล่าว [b]รู้จักทีม "สหวิชาชีพ" ผอ.รพ.สต. ปลักแรด กล่าวต่อไปว่า[/b] เราได้สร้าง "ทีมสหวิชาชีพสุขภาพ" ตั้งแต่ท้องถิ่นถึงระดับจังหวัด เพื่อบริการสาธารณสุขต่อประชาชนในทุกด้านทั้งจิตเวช การเจ็บป่วยทั่วไป ผู้ป่วยเรื้อรัง ฯลฯซึ่งประกอบไปด้วย [b]1.เจ้าหน้าที่ อสม.[/b] จะทำหน้าที่สอดส่องดูแลสุขภาพของคนในชุมชน หากพบว่ามีคนป่วยจิตเวช หรือการป่วยอื่นๆก็จะแจ้งเจ้าหน้าที่ที่รพ.สต.ทันที [b]2.เจ้าหน้าที่สาธารณสุขใน รพ.สต.[/b] หลังจากได้รับเรื่องแล้วจะลงพื้นที่มาที่บ้านผู้ป่วยทันที เพื่อประเมินแนวทางการรักษาว่าสามารถรักษาได้ที่รพ.สต.หรือไม่หรือต้องไปที่โรงพยาบาล [b]3. พยาบาลจาก รพ.อำเภอ/จังหวัด[/b] จะเป็นพี่เลี้ยงให้กับเจ้าหน้าที่ รพ.สต. โดยหลังจากได้รับเรื่องจากในพื้นที่จะแจ้งเรื่องแก่แพทย์เพื่อเตรียมตัวในการรักษาคนไข้ [b]4.เภสัชกร[/b] มีหน้าที่จ่ายยาต่างๆ ให้ผู้ป่วย โดยส่วนใหญ่จะทำเป็นรายเดือน เพื่อไม่ต้องให้ผู้ป่วยเสียเวลามารับยาที่รพ.บ่อยๆ [b]5.นักภายภาพบำบัด[/b] ทำหน้าที่ไปตรวจเยี่ยมและรักษาประชาชนที่มีปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหว ทั้งผู้ป่วยจิตเวชผู้ป่วยโรคเรื้อรังผู้สูงอายุและให้การอบรมเจ้าหน้าที่อสม.ในการดูแลผู้ป่วยในชุมชน [b]6.นักจิตวิทยา[/b] ซึ่งได้เข้ามาดูแลผู้ป่วยและให้คำแนะนำกับเจ้าหน้าที่ รพ.สต.และ อสม.ว่าจะต้องเข้าหาผู้ป่วยอย่างไร [b]7.เจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น[/b] ในกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการหนักต้องรักษาอย่างทันท่วงที เจ้าหน้าที่ท้องถิ่นนำรถไปพาส่งโรงพยาบาล ดังนั้น [b]การทำงานแบบสหวิชาชีพที่มีหลายฝ่ายร่วมกันจึงมีความสำคัญมาก เพราะเราต่างมีความถนัดต่างกัน เมื่อมารวมกันทำงานเป็นทีมจึงสามารถแก้ปัญหาต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว[/b] โดยเราจะสื่อสารกันเป็นชั้นๆ แต่ถ้าในบางกรณีที่มีปัญหาใหญ่จริงๆและอาการไม่ดีขึ้น ทุกคนจะมาประชุมและหาทางออกร่วมกัน และหากมีกรณีฉุกเฉินก็จะมีการลงพื้นที่ทันที อย่างไรก็ตาม [b]การดูแลผู้ป่วยสุขภาพจิตนั้น เราจะไม่เข้าไปทีละหลายๆ คน เพราะจะมีการต่อต้านจากคนไข้ซึ่งอสม.ที่รับเป็นเจ้าภาพในการดูแลคนป่วยจะเป็นบุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยและญาติมากที่สุด[/b] "[b]จากวันนั้นถึงวันนี้ที่ตำบลปลักแรด เราได้รักษาผู้ป่วยจิตเวชที่ถูกทิ้งจากครอบครัว จนกระทั่งพวกเขากลับมามีชีวิตเป็นปกติได้จำนวน 24 คน[/b] แม้อาจจะดูว่าไม่มาก แต่ในแง่ความเป็นมนุษย์ถือเป็นเรื่องสำคัญ เพราะหากคนเหล่านี้ไม่ได้รับช่วยเหลือ พวกเขาก็จะเป็นกลายเป็นคนที่ถูกทิ้ง เป็นคนเร่ร่อน หรือเป็นคนบ้าที่อาจจะสร้างหวาดกลัวและความเดือดร้อนให้คนในสังคมแบบที่เราเห็นในข่าวได้ ซึ่งจะกลายเป็นปัญหาสังคมที่กระทบต่อทุกคน"ผอ.รพ.สต.ปลัดแรดกล่าว [b]นายจำรัส ปานนิ่ม ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวช ต.ปลักแรด อ.บางระกำ จ.พิษณุโลก กล่าวว่า[/b] พี่สาวได้ป่วยจิตเวชมาเป็นเวลาหลายปี รู้สึกดีใจที่เจ้าหน้าที่มาดูแลอย่างต่อเนื่อง ทำให้พี่มีอาการดีขึ้นเรื่อยๆ สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ไม่ว่าจะเป็นการทำอาหารและงานบ้าน เพราะกินยาและฉีดยาอยู่เสมอ โดยตนเองมีหน้าที่ไปรับยาจาก รพ. และให้หมอจาก รพ.สต.มาฉีดยาให้ จึงต้องขอบคุณเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายที่ลงพื้นที่ เพราะสำหรับชาวบ้านนั้นการดูแลผู้ป่วยจิตเวชถือว่าเป็นเรื่องยาก [b]หลักสูตรสหวิชาชีพช่วยลดความขัดแย้งบุคลากรสุขภาพ ศ.พญ.วณิชา ชื่นกองแก้ว เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาการศึกษาบุคลากรสุขภาพแห่งชาติ (ศสช.) กล่าวเสริมในเรื่องนี้ว่า[/b] การทำงานของสหวิชาชีพ รพ.สต.ปลักแรด ถือเป็นตัวอย่างที่ดีของการปฏิบัติงานร่วมกันของสหวิชาชีพ (Inter professional practice) ซึ่งเราได้เสนอให้มหาวิทยาลัยนเรศวรพานักศึกษาไปลงพื้นที่เพื่อศึกษาว่าบริบทแต่ละวิชาชีพในการทำงานแบบนี้เขาทำอย่างไร ศ.พญ.วณิชา ชื่นกองแก้ว เลขาธิการมูลนิธิพัฒนาการศึกษาบุคลากรสุขภาพแห่งชาติ (ศสช.)