สไลด์โชว์ "รถเมล์ขสมก" ซื้ออย่างไรให้สังคมไว้วางใจ โดย ไพโรจน์ วงศ์วิภานนท์

รถเมล์ขสมก.เอ็นจีวี

[/p] เท่าที่ผู้เขียนติดตามการซื้อรถของ ขสมก.จนถึงวันนี้ ผู้เขียนคิดว่าก่อนที่ ขสมก.จะเริ่มออกทีโออาร์ (TOR) ฉบับแรกและฉบับต่อๆ มา [b]คนที่เป็นแฟนประจำติดตามเรื่องนี้อยู่ต่างก็คาดกันว่า โครงการที่ใช้เงินหมื่นกว่าล้านบาทนี้ต้องมีคอร์รัปชั่นแน่นอน[/b] มีถึงขนาดเชื่อและปรากฏในหนังสือพิมพ์ว่าราคาอ้างอิงที่คณะกรรมการกำหนดราคา กลางนั้นสูงกว่าที่ควรจะเป็นถึงคันละ 1 ล้านบาท หรือคิดเป็นประมาณร้อยละ 30 ของวงเงิน 13,162.2 ล้านบาท ที่ใช้ซื้อรถเมล์ 3,183 คัน ในส่วนตัวอย่างน้อยในขณะนี้ ผู้เขียนคิดว่ายังเร็วเกินไปที่จะสามารถสรุปขนาดของคอร์รัปชั่น (ถ้ามี) [b]ผู้เขียนคิดว่าถ้าขาประจำที่กัดไม่ปล่อยทำงานอย่างจริงจังในการหาข้อมูล เรื่องราคาที่เหมาะสมกับสเปกของรถมีการกำหนดสเปกที่มีรายละเอียดชัดเจนที่ดีพอ[/b] มีการกำหนดกติกาที่พอยอมรับกันได้ และรัฐมนตรีชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ให้ความสำคัญเรื่องนี้อย่างจริงใจ ขนาดของคอร์รัปชั่นที่ใหญ่หลวง ขนาด 20-30% ไม่น่าจะเกิดขึ้นได้ง่าย เหมือนหลายๆ กรณีในอดีต มันมีความจริงอยู่บ้างเหมือนที่ผู้เขียนเคยได้ยินจากผู้บริหารของ ขสมก.เองว่า "ราคารถมันซื้อขายกันเท่าไหร่ มันก็พอรู้กันอยู่แล้วในวงการ มันจะโกงกินกันได้สักแค่ไหน" ภาพวาดการ์ตูน รถเมล์เพื่อทุกคน

[b]การกำหนดสเปกรถเพื่อให้ได้รถที่ดี ราคาที่เหมาะสมเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของผู้โดยสารและความเป็นธรรมสำหรับทุก ฝ่ายนั้นต้องการความร่วมมือจากผู้ที่มีความรู้และข้อมูลที่ถูกต้องเป็นจริง[/b] จากผู้ที่อยู่ในวงการทั้งผู้ขายและผู้ซื้อประสบการณ์จากต่างประเทศ วงการวิชาการหน่วยงานภาครัฐ จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่ติดตามเรื่องนี้มาปีเศษๆ ผู้เขียนพบว่าการที่จะได้มาซึ่งราคากลางหรือราคาอ้างอิงที่ควรจะเป็นที่ยอม รับกันได้ทุกฝ่ายไม่ใช่เป็นเรื่องง่ายๆ ที่ทำได้แบบสุกเอาเผากินตามใจชอบเพียงแค่โทรศัพท์ถามและไม่ลงรายละเอียด และถ้ามีหรือได้มาจะสามารถยัดเยียดให้คนรับและเชื่อถือได้ ในกรณีของภาครัฐ หน่วยราชการหลายหน่วยโดยเฉพาะกองทัพมีการซื้อรถโดยสารไว้ใช้จำนวนมาก มีการเช่ารถแทนการซื้อ ขสมก.เองก็มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้ประกอบการรถร่วมที่ใช้รถเมล์ NGV ในรอบหลายปีที่ผ่านมา สำนักงบประมาณเป็นผู้จัดสรรงบประมาณและสำนักบริหารหนี้สาธารณะ (สบน.) เป็นผู้จัดสรรงบประมาณและเงินกู้ตามลำดับ แต่สองหน่วยงานนี้ไม่มีข้อมูลเรื่องราคารถและสเปกรถที่ต้องมาคู่กัน ที่น่าแปลกใจก็คือ กรมบัญชีกลางก็ไม่เคยเก็บข้อมูลประเภทนี้ เก็บแต่ข้อมูลราคากลางการก่อสร้าง [b]กรมศุลกากรต้องมีราคารถ (ตาม CIF หรือ FOB) ที่เป็นรถนำเข้าสำเร็จรูปทั้งคันขับได้เลย (CBU) ใช้ก๊าซ NGV และประเภท CKD คือนำเข้าแชสซีส์พร้อมเครื่องยนต์เพื่อประกอบตัวถังในประเทศไทย[/b] แต่ไม่มีหน่วยงานภาครัฐหรือแม้กระทั่ง ขสมก.ที่กำลังจะซื้อรถสนใจที่จะหาหรือใช้ข้อมูลจากกรมศุลกากรมาประกอบการ พิจารณาเพื่อหาราคาที่เหมาะสมตรงกับสเปกของรถนั้นๆ เมื่อเป็นเช่นนี้ [b]การพิจารณาเฉพาะราคาของรถโดยสารที่ตรงกับสเปกรถ มันไม่มีองค์กรในภาครัฐที่ถือเป็นองค์กรภายนอกทำหน้าที่คานและตรวจสอบกำกับ กลไกด้านวินัยความถูกต้อง ความเหมาะสมเช่นราคาที่เหมาะสมกับรถที่จะซื้อ[/b] ไม่มีการบูรณาการข้อมูลซึ่งควรจะรวมศูนย์อยู่ที่ใดที่หนึ่งเช่นสำนักงบ ประมาณและกรมบัญชีกลาง เมื่อเป็นเช่นนี้อะไรที่เป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการจัดหารถโดยสารโดย ขสมก.โดยเฉพาะโดยการกู้เงินก็เป็นเรื่องที่ดูแลและทำกันเอง กำกับควบคุมกันเองภายในกระทรวงคมนาคม ตั้งแต่รัฐมนตรีเจ้ากระทรวง กรมการขนส่งทางบก และ ขสมก.เป็นต้น ระบบนี้ถ้าเป็นระบบที่อิงกับเล่นพรรคเล่นพวก เห็นแก่พวกพ้อง และถ้ามีวัฒนธรรมการทุจริตอย่างเป็นระบบไม่ชอบให้ใครมาตรวจสอบระบบการทำงาน ไม่ใช่ระบบเปิดและไม่ค่อยโปร่งใส หน่วยราชการอื่นเน้นพิธีกรรมมากกว่าสาระหรือสังคมภายนอกอย่ามายุ่ง ภาพวาดการ์ตูน รถเมล์เพื่อทุกคน