สไลด์โชว์ แผนรับมือภัยพิบัติญี่ปุ่นความพร้อมประชาชนคือหัวใจ

เหตุแผ่นดินไหวและสึนามิถล่มทางภาคตะวันออกของญี่ปุ่นเมื่อปี 2011

[/p] เหตุแผ่นดินไหวและสึนามิถล่มทางภาคตะวันออกของญี่ปุ่นเมื่อปี 2011 สร้างความสะเทือนใจให้แก่ประชาคมโลก ทำให้หลายฝ่ายเกิดความวิตกถึงอนาคตของญี่ปุ่นหลังมหาภัยพิบัติ แต่กลับพบว่ายอดผู้เสียชีวิตมีจำนวนน้อยอย่างเหลือเชื่อเมื่อเทียบกับภัย พิบัติที่เกิดขึ้นในส่วนอื่นๆ ของโลก อะไรเป็นเคล็ดลับที่ทำให้ชาวอาทิตย์อุทัยสามารถคุมสติและประคองชีวิตรอดได้ในเหตุวิกฤต? แม้ว่าญี่ปุ่นจะเพียบพร้อมไปด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย และแผนการการเตรียมความพร้อมจัดการของภาครัฐที่โดดเด่น แต่ต้องยอมรับว่าที่เป็นหัวใจสำคัญที่ญี่ปุ่นเห็นความสำคัญมาโดยตลอดนั่นคือ “ความพร้อมภาคประชาชน” ที่จะต้องทำให้มีทักษะในการเอาชีวิตรอดจากเหตุวิกฤตที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้าใน เบื้องต้นได้ รวมถึงรู้ว่าจะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรเมื่อเกิดภัย เพื่อจะทำให้ตนเองสามารถไปอยู่ในที่ปลอดภัยที่รัฐจัดเตรียมไว้ให้ได้ โดยไม่มัวแต่เฝ้านั่งรอรับความช่วยเหลือเพียงฝ่ายเดียว ยามาซากิ จุนอิชิ

ยามาซากิ จุนอิชิ ผู้อำนวยการศูนย์การเรียนรู้เพื่อรับมือภัยพิบัติซึ่งตั้งอยู่ในกรุงโตเกียว เปิดเผยว่า การเตรียมความพร้อมในระดับของประชาชนทั่วไปเน้นไปที่การสอนให้ประชาชนรู้จัก วิธีเอาตัวรอด และสามารถพึ่งพาตนเองได้ภายหลังเกิดอันตรายได้อย่างน้อย 72 ชั่วโมง เพื่อยืดโอกาสในการเอาชีวิตรอด และรับความช่วยเหลือจากหน่วยงานรัฐ “ช่วงระยะเวลา 72 ชั่วโมง หลังเกิดเหตุภัยพิบัติดังกล่าวถือเป็นสำคัญมาก เพราะถ้าเลยจากนี้ไปโอกาสในการรอดชีวิตจะลดน้อยลงอย่างมาก” จุนนิชิ กล่าวพร้อมเสริมว่า ปัจจุบันในญี่ปุ่นมีศูนย์ฝึกลักษณะเช่นนี้หลายแห่งแล้ว และได้เปิดให้ประชาชนทั่วไปเข้ามารับการฝึกฝนและทบทวนความรู้ในการเอาตัวรอด จากเหตุภัยพิบัติได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายใดๆทั้งสิ้น ที่ ญี่ปุ่น ให้ความสำคัญกับการเตรียมความพร้อมและการฝึกฝนประชาชนให้เรียนรู้ที่จะอยู่ กับภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้นตลอดเวลาเป็นอย่างมาก ซึ่งการฝึกฝนนี้จะเริ่มต้นตั้งแต่เด็กๆ เพื่อทำให้มีความคุ้นเคยกับทักษะในการเอาตัวรอดตั้งแต่เยาว์วัย ทั้งนี้ การเข้ารับฝึกฝนและเรียนรู้วิธีเอาตัวรอดจากภัยพิบัติ อาจฟังดูเหมือนเป็นเรื่องซีเรียสจริงจัง แต่ทว่าที่ ญี่ปุ่น โดยเฉพาะที่ ศูนย์การเรียนรู้เพื่อรับมือภัยพิบัติ ที่ กรุงโตเกียว กลับไม่ได้เป็นเช่นนั้น เนื่องจากบรรยากาศตลอดจนรูปแบบเนื้อหาการนำเสนอในการฝึกอบรมกลับทำให้ ทุกอย่างดูน่าสนใจ ศูนย์วอร์รูมจำลองภัยพิบัติญี่ปุ่น

เนื่องจากขั้นตอนการจำลองเหตุภัยพิบัติต่างๆมีการนำเทคโนโลยีแสงสีเสียง ที่ทันสมัยมา ทำให้ผู้คนรู้สึกเหมือนว่าอยู่ในเหตุภัยพิบัติจริง โดยเฉพาะแผ่นดินไหว อีกทั้ง ยังมีการแจกเครื่องเล่นเกม ซึ่งจะมีการตั้งคำถามเพื่อให้ประชาชนได้ทดสอบความรู้ของตนเอง ยามเมื่อเกิดเหตุอยู่ตรงหน้า เช่น เมื่อเกิดเหตุแผ่นดินไหว สถานที่ปลอดภัยที่สุดคือ ที่ใด โดยในคำตอบจะตัวเลือกมาให้ 4 ช้อยส์ (คำตอบที่ถูกคือ นอกบ้าน) และยามเกิดแผ่นดินไหว สถานที่ไหนเสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้มากที่สุด (คำตอบที่ถูกคือร้านอาหาร) เป็นต้น ศูนย์วอร์รูมจำลองภัยพิบัติญี่ปุ่น

ฉะนั้น ด้วยรูปแบบการนำเสนอที่ผสมผสานระหว่างเนื้อหาและรูปแบบที่น่าสนใจ จึงไม่แปลกใจที่ ศูนย์ดังกล่าวจะได้รับความสนใจจากประชาชนทุกเพศทุกวัยเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะเด็กๆ ดูได้จากจำนวนของประชาชนที่เข้ามารับการฝึกในศูนย์ดังกล่าว ที่เพิ่งเปิดมาได้เพียง 4 ปี มีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆในทุกๆปี โดยในปีแรกมีคนเข้าฝึก 9 หมื่นคน ขณะที่ปีที่แล้วอยู่ที่ประมาณ 2.8 แสนคน ทั้งนี้ นอกจากการเข้ารับการฝึกฝน โดยเฉพาะในกลุ่มเด็กๆ จะทำให้ได้เริ่มเรียนรู้และคุ้นเคยที่จะรับมือกับเหตุฉุกเฉินตั้งแต่เยาว์ วัยแล้ว ก็ยังถือเป็นโอกาสดีที่พ่อแม่และผู้ปกครองจะได้เริ่มหันมาเรียนรู้ในการช่วย เหลือเด็กยามเมื่อเกิดภัยพิบัติจริงๆ อีกด้วย ศูนย์ภัยพิบัติแบ่งเนื้อหาการฝึกและจำลองสถานการณ์จริงให้ทดลองหนีภัยออก เป็น 4 สถานีได้แก่ 1.สถานีเอาตัวรอดในขณะเกิดเหตุ 2.สถานีหลบหนีออกจากจุดเกิดเหตุ 3.สถานีเข้าสู่จุดรวมพล และ 4.สถานีทดลองใช้ชีวิตในแคมป์หลบภัย โดยทั้งหมดถือเป็นกระบวนการสำคัญที่ทำให้ประชาชนเกิดความคุ้นชินและทราบวิธี ปฏิบัติตัวหากเกิดเหตุภัยพิบัติขึ้นจริง ศูนย์วอร์รูมจำลองภัยพิบัติญี่ปุ่น

ถึงกระนั้น แม้ว่าทุกขั้นตอนการฝึกจะมีความสำคัญ แต่ จุนนิชิ กล่าวว่า “ขั้นตอนการหลบหนีไปยังสถานที่ปลอดภัย” หรือ ขั้นตอนที่ 3 มีความสำคัญที่สุด เพราะนี่คือขั้นตอนที่จะช่วยทำให้การช่วยเหลือผู้ประสบภัยได้รู้ว่า เมื่อเกิดภัยพิบัติขึ้นแล้ว จะต้องหลบหนีไปรวมกันอยู่ ณ ที่จุดใด “ยามเมื่อเกิดภัยพิบัติแล้ว ถือเป็นเรื่องสำคัญมากที่ประชาชนจะต้องรู้ว่าจะหลบหนีไปที่ไหนได้บ้างที่จะ ทำให้พวกเขาปลอดภัย” จุนนิชิ กล่าว นอกจากการเตรียมพร้อมภาคประชาชนแล้ว เมื่อลองขยับขึ้นไปมองในด้านการรับมือของรัฐบาล ราชการและรัฐบาลของญี่ปุ่นเองก็มีความพร้อมในการรับมือกับเหตุฉุกเฉินที่อาจ เกิดขึ้นตลอดเวลาเช่นกัน โดยเฉพาะในส่วนของรัฐบาลกลางที่ได้มีการวางมาตรการในการจัดตั้งศูนย์ บัญชาการภัยพิบัติกลาง หรือห้อง “วอร์รูม” ขึ้นทันที หากมีภัยพิบัติร้ายแรงเกิดขึ้น โดยให้รองนายกรัฐมนตรีเป็นผู้ควบคุมจัดการและมีอำนาจสิทธิขาดในการตัดสินใจ เพื่อให้การทำงานเป็นไปอย่างมีเอกภาพ ไม่เพียงเท่านั้น หน่วยงานที่รับผิดชอบในการคาดการณ์และจับตาเรื่องภัยพิบัติ ยังทำงานในเชิงรุกด้วยการจับตาความเคลื่อนไหวเกี่ยวกับความเสี่ยงด้านภัย พิบัติที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตอีกด้วย เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมล่วงหน้า ซึ่งล่าสุดทางการญี่ปุ่นคาดว่าในอนาคตอันใกล้นี้มีโอกาสที่จะเกิดแผ่นดินไหว ครั้งใหญ่ในกรุงโตเกียว และเมืองนาโกยา ขณะเดียวกัน ในส่วนของหน่วยงานอิสระต่างๆที่ไม่สังกัดภาครัฐของญี่ปุ่นเอง ก็มีการเตรียมความพร้อมอยู่ตลอดเวลาเฉกเช่นเดียวกัน ดังเห็นได้จากกรณีของ โรงพยาบาลกาชาดสากล ในเมืองอิชิโนมากิ ซึ่งเป็นโรงพยาบาลที่เคยทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการรับรักษาผู้ประสบภัยเห ตุสึนามิในปี 2011 ได้หันมาเตรียมความพร้อมมาตรการรับมือเหตุฉุกเฉินด้านภัยพิบัติที่เข้มข้น มากขึ้นในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็น การจัดสรรพื้นที่ให้สามารรถรองรับและขยายผู้ป่วยมากขึ้น การฝึกซ้อมการรับมือกับเหตุฉุกเฉินที่เข้มข้น อิมามูระ มาซาโตชิ